World Wide Web, thường được viết tắt là WWW hay Web, là một hệ thống thông tin lưu trữ và truy xuất siêu văn bản phân tán trên toàn cầu. Đây là một trong những dịch vụ phổ biến nhất trên Internet ngày nay. Vậy World Wide Web là gì? World Wide Web hoạt động như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau của Plugin.com.vn nhé!
Giới thiệu về World Wide Web
Bạn có bao giờ tự hỏi làm thế nào mà bạn có thể truy cập vào một kho tàng thông tin khổng lồ chỉ với vài cú click chuột? Hay tại sao bạn có thể kết nối và giao tiếp với bất kỳ ai trên thế giới một cách dễ dàng? Câu trả lời chính là World Wide Web – một hệ thống thông tin toàn cầu đã thay đổi hoàn toàn cách chúng ta sống và làm việc.
Định nghĩa World Wide Web là gì?
World Wide Web (WWW), thường được gọi tắt là Web, là một hệ thống thông tin lưu trữ và truy xuất siêu văn bản phân tán trên toàn cầu. Đây là một dịch vụ chạy trên nền tảng internet, cho phép truy cập và trao đổi thông tin giữa các máy tính kết nối với nhau thông qua internet.
Các tài nguyên thông tin trên web được liên kết với nhau thông qua các liên kết siêu văn bản (hypertext links). Người dùng có thể dễ dàng điều hướng giữa các trang web với nhau bằng cách click vào các liên kết này.
Về cơ bản, World Wide Web cho phép truy cập vào các tài nguyên được liên kết với nhau giữa các máy tính trên khắp thế giới chỉ bằng một cú click chuột. Đây là một bước tiến quan trọng trong lịch sử công nghệ thông tin, tạo nền tảng cho sự phát triển của nền kinh tế số và xã hội internet như ngày nay.
Sự khác biệt giữa Internet và World Wide Web
Mặc dù thường được sử dụng thay thế cho nhau, Internet và World Wide Web là hai khái niệm khác nhau:
- Internet là mạng lưới kết nối toàn cầu của các mạng máy tính và thiết bị số với nhau. Internet cung cấp cơ sở hạ tầng mạng và giao thức để kết nối.
- World Wide Web (WWW) là hệ thống phân phối thông tin hoạt động trên nền tảng Internet. WWW cung cấp giao diện đồ họa và cách điều hướng để truy cập vào các trang web.
Nói cách khác, Internet là “con đường”, còn World Wide Web là các “phương tiện” lưu thông trên con đường đó. Internet tạo ra cơ sở hạ tầng công nghệ là điều kiện tiên quyết cho WWW ra đời. WWW là một trong những dịch vụ phổ biến nhất chạy trên nền Internet. Nhờ WWW mà con người có thể dễ dàng truy cập, tìm kiếm và trao đổi thông tin với nhau trên Internet.
Lịch sử hình thành và phát triển của World Wide Web
Hạt giống của ý tưởng WWW
Vào những năm 1980, khi còn đang làm việc tại CERN (Tổ chức Nghiên cứu Hạt nhân Châu Âu) ở Geneva, nhà vật lý người Anh Tim Berners-Lee đã nhận ra rằng các hệ thống máy tính ở CERN khá cô lập và khó khăn trong việc chia sẻ thông tin với nhau. Điều này gây ra nhiều bất tiện cho công việc trao đổi, hợp tác giữa các nhà khoa học tại CERN.
Từ thực tế đó, Tim Berners-Lee bắt đầu nảy sinh ý tưởng về một hệ thống cho phép các máy tính kết nối với nhau và chia sẻ thông tin dễ dàng hơn. Hệ thống này sau này chính là World Wide Web.
Những bước đi đầu tiên
Năm 1989, Tim Berners-Lee đệ trình lên giám đốc CERN đề xuất về một hệ thống siêu văn bản toàn cầu cho phép chia sẻ thông tin giữa các máy tính trên mạng một cách dễ dàng. Đề xuất ban đầu không nhận được nhiều sự quan tâm, nhưng may mắn là cấp trên của ông, Mike Sendall, đã ủng hộ và cho phép ông bắt tay vào thực hiện dự án.
Đến năm 1990, phần mềm trình duyệt web đầu tiên trên thế giới đã ra đời với tên gọi WorldWideWeb. Năm 1991, trang web đầu tiên trên thế giới được tạo ra tại CERN, cung cấp thông tin về dự án WWW. Sự ra đời của trình duyệt web và trang web đánh dấu bước khởi đầu của kỷ nguyên World Wide Web.
Sự phổ biến rộng rãi
Sau khi ra mắt, WWW vẫn còn khá mới mẻ và chỉ được sử dụng trong phạm vi hẹp. Bước ngoặt quan trọng đến vào năm 1993, khi trình duyệt web Mosaic ra đời. Đây là trình duyệt web đồ họa đầu tiên với giao diện đồ họa trực quan, thân thiện với người dùng.
Sự ra đời của Mosaic đã mở ra kỷ nguyên mới cho WWW. Nó đưa web từ một công nghệ chuyên biệt trở thành một công cụ phổ biến, dễ sử dụng cho mọi người. Từ đây, World Wide Web bắt đầu được áp dụng rộng rãi trong giáo dục, nghiên cứu, thương mại điện tử và truyền thông.
Cùng năm đó, trang web đầu tiên về thương mại điện tử cũng xuất hiện, đánh dấu sự ra đời của mô hình kinh doanh mới trên web. Năm 1994, website Yahoo! ra đời, trở thành công cụ tìm kiếm web phổ biến đầu tiên.
Những năm tiếp theo, WWW tiếp tục phát triển với tốc độ chóng mặt. Các công ty, tổ chức lớn đua nhau xây dựng website. Nhiều công ty công nghệ như Amazon, eBay, Google ra đời, tạo nên những thay đổi lớn về thương mại điện tử và Internet.
Đến những năm 2000, sự ra đời của mạng xã hội như Facebook, YouTube tiếp tục khai phá tiềm năng của web 2.0, web xã hội. Ngày nay, World Wide Web đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống thông tin của nhân loại.
Người sáng lập
Người sáng lập ra World Wide Web là ông Tim Berners-Lee, nhà khoa học máy tính người Anh. Ông đã đề xuất ý tưởng vào năm 1989, sau đó dẫn dắt quá trình phát triển kỹ thuật để biến ý tưởng thành hiện thực.
Năm 2004, Tim Berners-Lee đã được trao tặng Giải thưởng Công nghệ cao của Nhật Bản lần thứ 17 cho những đóng góp của mình. Ông cũng được xem là một trong những người có công lớn trong việc phát triển internet và cách mạng công nghiệp 4.0.
Cấu trúc và các thành phần của World Wide Web
World Wide Web hoạt động dựa trên một cấu trúc và các thành phần chính sau đây:
Website và trang web
- Website là tập hợp các trang web liên kết với nhau dưới cùng một tên miền và thư mục gốc, do một tổ chức/cá nhân quản lý. Ví dụ: google.com, facebook.com.
- Trang web là từng trang riêng lẻ bên trong website, có chứa nội dung cụ thể. Ví dụ trang chủ google.com, trang thông tin sản phẩm trên amazon.com.
Một website thường bao gồm nhiều trang web con khác nhau, được liên kết với nhau thông qua các liên kết siêu văn bản.
Trình duyệt web
Trình duyệt web (web browser) là phần mềm ứng dụng cho phép người dùng truy cập và duyệt qua các trang web. Một số trình duyệt web phổ biến:
- Google Chrome
- Mozilla Firefox
- Microsoft Edge
- Apple Safari
- Opera
Các trình duyệt web cho phép người dùng nhập địa chỉ URL của trang web, gửi yêu cầu lấy dữ liệu tới máy chủ và hiển thị nội dung trang web ra giao diện đồ họa.
Máy chủ web
Máy chủ web (web server) là máy tính lưu trữ các tài nguyên của trang web (như HTML, hình ảnh, video, csdl…) và phân phối chúng cho người dùng khi có yêu cầu. Một số máy chủ web phổ biến:
- Apache HTTP Server
- Microsoft Internet Information Services (IIS)
- Nginx
- Tomcat
URL – Địa chỉ trang web
URL (Uniform Resource Locator) là địa chỉ dùng để xác định vị trí của một tài nguyên trên web. Cấu trúc URL gồm:
- Giao thức: HTTP hay HTTPS
- Tên miền: www.tenweb.com
- Đường dẫn: /thu-muc/trang-con
Ví dụ:
https://www.wikipedia.org/wiki/World_Wide_Web
URL cho phép xác định vị trí duy nhất của mỗi trang web trên World Wide Web.
Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản HTML
HTML (HyperText Markup Language) là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản dùng để tạo nên cấu trúc và nội dung của trang web. HTML sử dụng các thẻ để xác định nội dung:
<html>
<head>
</head>
<body>
<p>Đoạn văn bản</p>
</body>
</html>
HTML cung cấp nền tảng để hiển thị văn bản, hình ảnh, âm thanh, video trên trang web.
Ngôn ngữ CSS
CSS (Cascading Style Sheets) định nghĩa cách trình bày và bố cục các phần tử HTML trên trang web. CSS kiểm soát màu sắc, font chữ, kích thước, vị trí… của các phần tử.
Ngôn ngữ lập trình JavaScript
JavaScript là ngôn ngữ lập trình cho phép thêm tính năng tương tác, động vào các trang web. JavaScript có thể thao tác với các phần tử HTML, CSS, thực hiện các thao tác dựa trên sự kiện người dùng.
Cơ chế hoạt động của World Wide Web
World Wide Web hoạt động dựa trên mô hình client-server. Quá trình diễn ra khi người dùng truy cập một trang web như sau:
- Người dùng gõ địa chỉ URL của trang web vào trình duyệt và nhấn Enter.
- Trình duyệt sẽ gửi một yêu cầu HTTP tới máy chủ web chứa trang đó thông qua kết nối internet.
- Máy chủ web nhận được yêu cầu và gửi lại nội dung trang web dưới dạng các file HTML, CSS, JS, hình ảnh…
- Trình duyệt web tiếp nhận các file, giải mã và hiển thị thành trang web trực quan trên màn hình máy tính của người dùng.
Như vậy, trình duyệt web đóng vai trò client gửi yêu cầu và hiển thị kết quả. Máy chủ web đóng vai trò server, lưu trữ và phân phối nội dung.
Giao thức HTTP
HTTP (Hypertext Transfer Protocol) là giao thức cho phép truyền tải các tài liệu dạng siêu văn bản giữa máy khách (trình duyệt web) và máy chủ web.
Các yêu cầu và phản hồi HTTP thường được gửi qua port 80. Ví dụ:
GET /index.html HTTP/1.1
Host: www.example.com
HTTP Secure (HTTPS)
HTTPS (HTTP Secure) là phiên bản an toàn của HTTP, sử dụng giao thức SSL/TLS để mã hóa dữ liệu truyền tải. HTTPS sử dụng port 443 và cung cấp:
- Mã hóa dữ liệu, đảm bảo bảo mật thông tin
- Xác thực website, ngăn chặn tấn công giả mạo
- Toàn vẹn dữ liệu truyền tải không bị thay đổi
Các ứng dụng và tác động của World Wide Web
Kể từ khi ra đời, World Wide Web đã tạo nên cuộc cách mạng trong giao tiếp và trao đổi thông tin. Các ứng dụng và tác động chính của WWW bao gồm:
Thương mại điện tử
WWW tạo nền tảng cho thương mại điện tử phát triển với các mô hình như:
- Mua bán trực tuyến: Amazon, eBay
- Quảng cáo, tiếp thị trực tuyến: Google Ads, Facebook Ads
- Thanh toán điện tử: PayPal, Visa
- Các dịch vụ trực tuyến: ngân hàng điện tử, đặt phòng khách sạn…
Thương mại điện tử đã thay đổi hoàn toàn hình thức mua bán truyền thống, mang tính toàn cầu hóa cao.
Truyền thông xã hội
Các mạng xã hội như Facebook, Twitter, Instagram…là những ứng dụng web phổ biến. Chúng tạo nên một hình thức giao tiếp, kết nối xã hội mới trên không gian mạng. Người dùng có thể dễ dàng chia sẻ thông tin, quan điểm, kết nối với nhau thông qua các trang mạng xã hội. Điều này thúc đẩy quá trình toàn cầu hóa, lan truyền thông tin nhanh chóng.
Giáo dục
WWW cung cấp nguồn tài nguyên phong phú cho giáo dục:
- Học trực tuyến: các khóa học, bài giảng trực tuyến
- Tìm kiếm thông tin cho nghiên cứu
- Trao đổi, hợp tác giữa giáo viên, sinh viên
- Ứng dụng công nghệ trong dạy và học: lớp học ảo, thi trắc nghiệm trực tuyến…
Chính phủ điện tử
Các cơ quan chính phủ sử dụng web để cung cấp các dịch vụ hành chính công trực tuyến như:
- Cung cấp thông tin chính sách, pháp luật cho người dân
- Dịch vụ đăng ký hộ khẩu, giấy phép lái xe, khai thuế…trực tuyến
- Thanh toán phí, lệ phí trực tuyến
Điều này tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân và nâng cao hiệu quả hoạt động của chính phủ. Như vậy, có thể thấy World Wide Web đã tác động sâu rộng tới mọi mặt kinh tế, xã hội. Nó thực sự trở thành kênh thông tin quan trọng của nhân loại.
Những thách thức và vấn đề của World Wide Web
Bên cạnh những tiện ích và lợi ích to lớn, World Wide Web cũng mang lại một số thách thức và vấn đề cần giải quyết gồm:
Bảo mật và an toàn thông tin
- Dữ liệu truyền trên WWW dễ bị đánh cắp nếu không có các biện pháp bảo mật như mã hóa.
- Các website thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ bị tấn công (XSS, SQL injection…), đánh cắp dữ liệu.
- Việc áp dụng các giải pháp bảo mật như HTTPS, mã hóa, quản trị mật khẩu là rất cần thiết.
Bảo vệ quyền riêng tư
- Thông tin cá nhân, dữ liệu người dùng trên web cần được bảo vệ và không bị lạm dụng.
- Các website cần tuân thủ chính sách bảo mật dữ liệu cá nhân, luật bảo vệ quyền riêng tư của người dùng.
Độc quyền dữ liệu
- Các công ty công nghệ lớn có xu hướng độc quyền hóa và kiểm soát dữ liệu. Điều này gây bất lợi cho cạnh tranh và đổi mới sáng tạo.
- Cần có các quy định khuyến khích chia sẻ dữ liệu mở, đảm bảo quyền truy cập thông tin công bằng cho mọi người.
Như vậy, để phát huy tối đa giá trị của WWW, cần có sự cân bằng giữa tự do thông tin và bảo vệ người dùng. Luật pháp, chính sách cũng cần điều chỉnh kịp thời để giải quyết các vấn đề mới nổi từ sự phát triển mạnh mẽ của World Wide Web.
Kết luận
Kể từ khi ra đời năm 1991, World Wide Web đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Nó kết nối tất cả mọi người trên thế giới vào một siêu thư viện thông tin số khổng lồ. WWW đã thay đổi hoàn toàn cách thức trao đổi thông tin, kết nối của nhân loại. Nó mang lại nhiều tiện ích nhưng đồng thời cũng đặt ra các thách thức mới về bảo mật, quyền riêng tư…
Tương lai của World Wide Web còn rất nhiều tiềm năng để khám phá, với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán đám mây và các công nghệ mới. Để khai thác tiềm năng đó, cần sự hợp tác và điều phối chặt chẽ giữa các chính phủ, tổ chức và doanh nghiệp công nghệ trên toàn thế giới. Hy vọng qua nội dung bài viết này bạn đọc đã hiểu World Wide Web là gì cũng như biết cách vận dụng phù hợp nhất. Trường hợp muốn mua theme giá rẻ để thiết kế website chuyên nghiệp, liên hệ với Plugin.com.vn để được tư vấn nhé!