So Sánh Ngôn Ngữ HTML Và PHP Khác Nhau Như Thế Nào?

HTML và PHP là hai công nghệ chính trong phát triển web, tạo nên nền tảng cho ứng dụng web hiện đại, nhưng chúng rất khác nhau. HTML được sử dụng để tạo nội dung và cấu trúc tĩnh cho giao diện website, trong khi PHP xử lý các chức năng phía server, mang lại tính động cho ứng dụng. Sự kết hợp giữa chúng tạo ra trang web hoàn chỉnh. Bài viết này sẽ khám phá sâu hơn về HTML và PHP khác nhau như thế nào giúp bạn hiểu rõ vai trò và mối quan hệ của chúng trong việc phát triển ứng dụng web.

Khái niệm HTML là gì?

HTML viết tắt của HyperText Markup Language, có nghĩa là Ngôn ngữ Đánh dấu Siêu văn bản. Đây là ngôn ngữ chuẩn được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay để xây dựng nên các trang web.

HTML mô tả cấu trúc và nội dung của một trang web bằng các đoạn văn bản, hình ảnh, bảng biểu, form, video, âm thanh… Những yếu tố này sẽ được mã hóa và tổ chức bằng các thẻ HTML. Trình duyệt web sau đó sẽ đọc và hiển thị lại các mã HTML dưới dạng giao diện trực quan cho người dùng.

Về bản chất, HTML chỉ là một loại tài liệu văn bản thông thường chứa các thẻ đánh dấu. Nó không phải là một ngôn ngữ lập trình bởi HTML không thể tự thực thi các câu lệnh điều khiển như các ngôn ngữ lập trình khác.

Lịch sử ra đời

HTML được phát minh vào năm 1991 bởi ông Tim Berners-Lee – một nhà vật lý người Anh. Ông đã phát triển HTML lần đầu tiên khi làm việc tại CERN nhằm mục đích chia sẻ các tài liệu khoa học giữa các nhà nghiên cứu một cách dễ dàng.

Sau đó, HTML liên tục được cập nhật và phát triển qua các phiên bản khác nhau. Hiện tại, phiên bản HTML phổ biến nhất là HTML5.

Các thẻ HTML cơ bản

HTML sử dụng các thẻ để mã hóa và định dạng nội dung trang web. Một số thẻ HTML thông dụng:

Thẻ tiêu đề (heading): <h1>, <h2>, <h3>…
Thẻ đoạn văn: <p>
Thẻ danh sách: <ul> (danh sách không thứ tự – unordered), <ol> (danh sách có thứ tự – ordered), <li>
Thẻ liên kết (link): <a>
Thẻ ảnh: <img>
Thẻ bảng: <table>, <tr> (hàng), <td> (cột)
Thẻ form: <form>, <input>

Các thẻ HTML bao gồm thẻ mở đầu <ten_the> và thẻ đóng </ten_the> để kết thúc. Giữa thẻ mở và đóng là nội dung và các thuộc tính của thẻ.

Đặc điểm của HTML

Một số đặc điểm nổi bật của HTML:

Dễ học và sử dụng với cú pháp đơn giản, không yêu cầu nhiều kiến thức lập trình.
Tạo ra nội dung có cấu trúc với ý nghĩa thay vì dạng thô.
Tách biệt nội dung với thiết kế bằng cách sử dụng CSS.
Hỗ trợ siêu liên kết (hyperlink) giữa các trang với nhau hoặc nội bộ trang.
Cung cấp khả năng nhúng các tài nguyên đa phương tiện: hình ảnh, âm thanh, video…
Có tính khả truy cập và tương thích cao với mọi thiết bị hiển thị.

Vai trò của HTML

HTML đóng một số vai trò then chốt sau đây:

Xây dựng nền tảng và khung sườn cho website. HTML tạo ra cấu trúc và bố cục cơ bản của trang web.
Trình bày nội dung và thông tin trên giao diện. Tất cả text, hình ảnh, video… đều được tổ chức bởi HTML.
Tạo tính khả truy cập và tối ưu hóa cho công cụ tìm kiếm (SEO). HTML giúp mô tả ý nghĩa nội dung giúp các công cụ tìm kiếm dễ dàng hiểu được trang web hơn.
Kết hợp cùng CSS và JavaScript để xây dựng giao diện người dùng. HTML, CSS và JS là 3 công nghệ cốt lõi của mọi website.
Đảm bảo tính tiêu chuẩn và tương thích. Vì HTML là ngôn ngữ chuẩn nên các trang web có thể được truy cập từ mọi thiết bị và trình duyệt.

Khái niệm PHP là gì?

PHP (viết tắt của Hypertext Preprocessor) là một ngôn ngữ lập trình web phía server, có nghĩa là mã PHP sẽ được thực thi phía máy chủ. PHP được dùng để xây dựng các ứng dụng web động bằng cách xử lý dữ liệu từ form, kết nối cơ sở dữ liệu, xử lý các yêu cầu và tạo ra kết quả đầu ra dưới dạng HTML dể hiển thị trên trình duyệt. PHP cũng có thể được sử dụng để xây dựng các chương trình có giao diện dòng lệnh hoặc đồ họa, nhưng sử dụng chủ yếu vẫn là phát triển web.

Lịch sử ra đời

PHP được tạo ra vào năm 1994 bởi lập trình viên người Canada – Rasmus Lerdorf. Ban đầu ông xây dựng PHP như một tập hợp các kịch bản (script) viết bằng ngôn ngữ C để theo dõi lượng truy cập cho trang web cá nhân của mình. Đến năm 1995, ông đã công bố mã nguồn của PHP ra công chúng với tên gọi Personal Home Page Tools. Sau đó, PHP được phát triển thành một ngôn ngữ lập trình thực thụ và ngày một phổ biến cho đến ngày nay. Hiện tại PHP đã đạt đến phiên bản PHP 8.

Một số đặc điểm nổi bật của PHP

Là ngôn ngữ mã nguồn mở, miễn phí.
Cú pháp đơn giản, dễ học cho người mới bắt đầu.
Hỗ trợ nhiều cơ sở dữ liệu phổ biến như MySQL, SQL Server, Oracle, MongoDB…
Có thể mở rộng thông qua hệ thống thư viện và framework phong phú như Laravel, Symfony, CodeIgniter…
Chạy được trên nhiều nền tảng như Windows, Linux, macOS, Unix…
Tốc độ xử lý nhanh và hiệu suất cao.
Có khả năng tích hợp tốt với HTML và JavaScript.

Vai trò của PHP

Sau đây là một số vai trò chính của PHP:

Xây dựng website động bằng cách kết nối với CSDL. PHP có khả năng truy vấn, thao tác với CSDL để lấy dữ liệu hiển thị lên website.
Xử lý các yêu cầu và tương tác từ người dùng như submit form, click chuột… sau đó trả về kết quả phù hợp.
Thực hiện các thao tác với dữ liệu như thêm, sửa, xóa, validate dữ liệu… trước khi lưu vào CSDL.
Gửi và nhận dữ liệu từ các dịch vụ web (web service) để tích hợp với hệ thống bên ngoài.
Quản lý và duy trì trạng thái (sessions) của người dùng.
Xác thực và phân quyền người dùng truy cập website.
Gửi và nhận email từ website.
Xử lý upload file lên máy chủ.

So sánh HTML và PHP khác nhau như thế nào?

HTML và PHP là hai loại ngôn ngữ hoàn toàn khác nhau nhưng lại bổ sung cho nhau để tạo nên một ứng dụng web hoàn chỉnh. Dưới đây là một số điểm khác biệt chính:

Loại ngôn ngữ

HTML là ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản dùng để miêu tả và tổ chức nội dung cho giao diện người dùng. HTML không phải là ngôn ngữ lập trình.
PHP là ngôn ngữ lập trình đầy đủ với khả năng xử lý dữ liệu và thực thi các câu lệnh điều khiển. PHP được dùng để lập trình ứng dụng web phía máy chủ.

Vị trí thực thi

Mã HTML sẽ được thực thi ngay tại trình duyệt web phía client.
Mã PHP sẽ được thực thi phía web server, sau đó trình duyệt sẽ nhận kết quả trả về dưới dạng HTML/CSS/JS.

So sánh HTML và PHP khác nhau như thế nào?

Tính chất

HTML tạo ra giao diện tĩnh cho website. HTML chỉ định dạng và trình bày nội dung chứ không thay đổi dữ liệu động.
PHP cho phép tạo ra các ứng dụng web động bằng cách thao tác dữ liệu và sinh ra kết quả theo yêu cầu của người dùng.

Cú pháp

Cú pháp HTML tương đối đơn giản, dễ học với các cặp thẻ tương ứng mở/đóng.
Cú pháp PHP phức tạp và mạnh mẽ hơn, giống với các ngôn ngữ lập trình thông dụng khác như C/C++, Java.

Tích hợp với nhau

PHP có thể dễ dàng nhúng vào trong HTML để tạo ra file có phần mở rộng .php.
HTML có thể được tạo ra một cách động bởi PHP dựa trên kết quả xử lý.
PHP và HTML kết hợp với nhau tạo thành một ứng dụng web hoàn chỉnh.

Kết luận

HTML và PHP là hai công nghệ then chốt trong việc phát triển web. HTML đóng vai trò xây dựng nội dung và cấu trúc tĩnh cho giao diện người dùng. Trong khi đó, PHP thực hiện toàn bộ chức năng xử lý phía máy chủ để tạo tính động cho ứng dụng. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa HTML và PHP sẽ tạo nên một trang web hoàn hảo, thân thiện cho người dùng nhưng vẫn đảm bảo được tính năng và hiệu suất. Hy vọng qua bài viết của Plugin.com.vn – Địa chỉ bán theme/plugin giá rẻ đã giúp bạn hiểu rõ HTML và PHP khác nhau như thế nào để đưa ra quyết định lựa chọn phù hợp.